Początki Szkoły Zawodowej po II wojnie światowej

Pierwsze zajęcia w Publicznej Średniej Szkole Zawodowej rozpoczęły się 1 września 1948r. Nauka odbywała się w gmachu Publicznej Szkoły Powszechnej nr 1 w godzinach popołudniowych i wieczornych. Do dyspozycji szkoły oddany został lokal o powierzchni 2,5 x 6m, który służył jednocześnie za kancelarię i pokój nauczycielski. W pomieszczeniu zlokalizowano także pomoce naukowe i bibliotekę. W dniu założenia szkoły grono nauczycielskie liczyło 15 osób, a dyrektorem był Stanisław Birkowski. W szkole uczyło się wtedy 216 uczniów w następujących oddziałach zawodowych:

ogólnomechaniczny, elektryczny, drzewny, skórzany, odzieżowy, fryzjerski, budowlany, spożywczy, poligraficzny i handlowy. Początkowo sprzęt szkolny był bardzo skromny, składał się z trzech stalowych szaf, z których jedna przeznaczona była na akta szkolne, druga na bibliotekę, a trzecia na pomoce naukowe. W chwili założenia szkoły były tylko trzy stare mapy, cyrkiel, kątomierz, ekierka i liniał. Dopiero w kwietniu szkoła otrzymała z introligatorni pierwszą partię 100 oprawionych książek. Cały księgozbiór liczył około 350 egzemplarzy. Pierwsze otrzymanie świadectwa promocji i ukończenie szkoły były powodem dumy i radości, toteż uczczono je uroczystymi imprezami z udziałem społeczeństwa oraz zabawami tanecznymi.
Od 1 września 1949r. do 31 sierpnia 1955 r. dyrektorem szkoły był Zenon Nadobnik. Przeprowadzono wówczas pierwszą reorganizację szkoły. Z klas trzecich utworzono tzw. Grupy Zawodowe. Niedługo po tym szkoła uzyskała dwa nowe lokale do prowadzenia zajęć teoretycznych i praktycznych. Od 1 listopada Publiczna Średnia Szkoła Zawodowa dysponowała drugim piętrem budynku Państwowej Szkoły Ogólnokształcącej. Mieściły się tam dwie sale lekcyjne oraz dwa pomieszczenia, które przekształcono na bibliotekę i gabinet pomocy szkolnych. Od pierwszych dni listopada rozpoczęto wypożyczanie książek z biblioteki szkolnej, liczącej już ponad 600 tomów. W ciągu miesiąca liczba czytelników wzrosła do stu dwudziestu. Wypożyczanie odbywało się dwa razy w tygodniu, a opiekunem biblioteki został nauczyciel S. Korcz. Ważnym wydarzeniem było otwarcie warsztatów mechanicznych przy ulicy Daszyńskiego 34. Ponad 70% młodzieży wzięło wówczas udział w szkolnych zajęciach pozalekcyjnych, urządzono “Otwarte dni warsztatów”, które przyciągnęły uwagę zwiedzających. Rok szkolny 1951/1952 zakończono pierwszymi na tym terenie egzaminami promocyjnymi i kwalifikacyjnymi. W roku 1955 szkoła została zlikwidowana, pozostały dobrze prosperujące warsztaty, które miały służyć społeczeństwu miasta i powiatu średzkiego. Po przerwie spowodowanej likwidacją szkoły, na prośbę społeczeństwa i na wniosek Cechu Rzemiosł Różnych od 2 września 1958 roku utworzono 1 klasę Szkoły Dokształcającej Zawodowej w Środzie.

Była to filia Zasadniczej Szkoły Metalowej w Jarocinie. Administrację filii powierzono Zygmuntowi Cieślińskiemu. Klasa liczyła 47 uczniów, a nauka odbywała się w Szkole Podstawowej nr 3 w godzinach popołudniowych w dwóch grupach: metalowej i drzewnej. W roku szkolnym 1960/1961 zajęcia przeniesiono do budynku Liceum Ogólnokształcącego w Środzie, odbywały się nadal w godzinach popołudniowych w trzech pomieszczeniach. Pierwsi absolwenci nowej szkoły otrzymali świadectwa w czerwcu 1962 roku. Od 1 stycznia 1963 roku Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Środzie usamodzielniła się i przestała być filią szkoły jarocińskiej. Dyrektorem został Tadeusz Kaczmarski. Szkoła dysponowała 4 salami w Liceum Ogólnokształcącym (w godzinach popołudniowych) i lokalem na urządzenie kancelarii. Zakupiono podstawowe wyposażenie kancelarii i pomoce naukowe. ZSZ w Jarocinie ufundowała księgozbiór biblioteczny w ilości 2906 tomów.
Rok szkolny 1964/1965 rozpoczęto w nowej siedzibie szkoły składającej się z trzech baraków. Mimo remontu baraków, naukę prowadzono przez następne lata w trudnych warunkach. W 1965 roku ukończyła Zasadniczą Szkołę Zawodową rekordowa, jak do tej pory liczba absolwentów reprezentujących różne dziedziny. ZnaleĽli się wśród nich sprzedawcy, ślusarze, elektromonterzy, malarze, stolarze, mechanicy samochodowi, piekarze, kelnerzy, fryzjerzy i inni.
Natomiast od września naukę pobierało 364 uczniów w 10 oddziałach w Środzie, 114 uczniów w 3 oddziałach w filii Kostrzyn. Dyrektorem szkoły był w tym czasie Józef Maśliński. Poza nauką w szkole i pracą, młodzież licznie angażowała się w obchodach różnego rodzaju świąt i rocznic, brała udział w wielu okręgowych konkursach i zawodach sportowych, organizowała biwaki, rajdy i wycieczki. Szczególnie starannie przygotowywano obchody 700 lecia miasta Środy we wrześniu 1967 roku, kiedy to uczestnicy barwnej żakinady szli ulicami miasta tworząc historyczne grupy rzemieślników, husarii, partyzantów itp.
Ponadto uczniowie różnych specjalności sami remontowali pomieszczenia szkoły. W 1966 roku zaplanowano w Środzie budowę nowej szkoły zawodowej przy ulicy Sportowej. Początkowo ustalono termin budowy na 1968 rok, potem przesunięto datę na kolejne lata. Jednak nowa szkoła nie powstała. Dopiero w roku 1980 szkołę przeniesiono do budynku przy ulicy Szkolnej, gdzie wcześniej mieściła się Szkoła Rolnicza. Obiekt ten służy społeczności uczniowskiej od 1842 roku, kiedy wybudowano go jako szkołę parafialną. Funkcję dyrektora pełnili tu Andrzej Piątkowski, Marian Pawliczak, Mirosław Ardelli, a od 2010 roku obecny dyrektor szkoły – Marek Kostka. Od momentu rozpoczęcia zajęć na ulicy Szkolnej, szkoła liczyła 27 oddziałów, w tym trzy oddziały filii w Kostrzynie i dwa oddziały filii w Klęce. Przy szkole istniał też od 1972 roku Ośrodek Kursowy Dokształcania Zawodowego, który rocznie opuszczało 50 absolwentów – mistrzów i czeladników we wszystkich zawodach.

Nadanie szkole imienia Hipolita Cegielskiego

W szkole, w której od lat wpajano zasady dobrej, solidnej, poznańskiej pracy, w plebiscycie na patrona szkoły zdecydowanie na pierwszym miejscu znalazła się postać Hipolita Cegielskiego. Realizator pozytywistycznego hasła “pracy organicznej”, prekursor uprzemysłowienia Wielkopolski, działacz społeczno – kulturalny, rzecznik oporu wobec polityki germanizacyjnej, nauczyciel i wychowawca może być wzorem do naśladowania. Ponad rok trwały przygotowywania młodzieży do uroczystości nadania imienia szkole poprzez poznanie osiągnięć patrona i jego epoki, odbywały się liczne apele. W dniu 27 października 1983 roku Zespołowi Szkół Zawodowych w Środzie Wielkopolskiej nadano imię Hipolita Cegielskiego. Uroczystego wręczenia aktu nadania imienia dokonał Kurator Oświaty i Wychowania w Poznaniu. Odsłonięto wykonane przez zakłady H. Cegielskiego w Poznaniu popiersie Hipolita Cegielskiego, które stanęło w holu szkoły. Zespół Szkół Zawodowych otrzymał także Medal Honorowy za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego. Rok później 10 października Kurator Oświaty i Wychowania w Poznaniu w uznaniu zasług i osiągnięć przyznał szkole prawo posiadania sztandaru. Sztandar na którym wyhaftowano po jednej stronie godło państwowe na tle barw narodowych, na drugiej zaś głowę patrona szkoły – Hipolita Cegielskiego, przekazał młodzieży podczas uroczystości dyrektor Marian Pawliczak.

Budowa nowego kompleksu szkolnego

Największą bolączką Zespołu Szkół Zawodowych był stary, około 150-letni, wymagający ciągłych remontów budynek dawnej szkoły parafialnej. Sprawą najważniejszą stała się budowa nowej szkoły. 1 września 1988 roku w czasie inauguracji roku szkolnego odbyło się wmurowanie pod kompleks budynków ZSZ Aktu Erekcyjnego. Akt został wykonany w jednym egzemplarzu na pergaminie i zamknięty w metalowej puszce. Wmurowania dokonali zaproszeni goście m.in.: Wicewojewoda, Kurator Oświaty, Naczelnik Miasta i Gminy i inni. Budowę szkoły prowadził społeczny komitet, którego przewodniczącym był Zbigniew Włodarz. Autorem projektu jest A. Trofimow. Kompleks budynków ZSZ powstał z inicjatywy i przy poparciu Kuratorium Oświaty i Wychowania w Poznaniu, średzkich zakładów pracy i całego społeczeństwa. W 1991 roku oddano do użytku sale dydaktyczne. W następnej kolejności przybyła hala sportowa.

Źródła: T. Kajl-Jankowska “Jak to było z Hipolitem”
Kronika szkolna